Drodzy Rodzice,
W związku z nowymi wyzwaniami związanymi z nauką zdalną przedstawiamy Państwu kilka wskazówek związanych z organizacją warunków do nauki w domu oraz motywowaniem dzieci do systematycznego uczenia się poza szkołą. Każde dziecko jest inne i inne metody będą najlepiej się sprawdzać przy wspieraniu jego motywacji do nauki, ale jest kilka uniwersalnych sposobów.
Jak zorganizować dzieciom warunki do nauki w domu?
Tym, co pomaga dziecku zmobilizować się do pracy, to dobra organizacja czasu nauki. Bez pomocy rodziców we właściwym zaplanowaniu i zorganizowaniu dnia, dziecko szybkomoże się zniechęcić, gdyż nie poradzi sobie z właściwą organizacją czasu. Zacznie mu sięwydawać, że nauka zajmuje mu cały dzień i traci możliwość do zabawy i relaksu. Rodzicepowinni zwrócić uwagę na racjonalny podział czasu i ustalić priorytety.Aby uporządkować dziecku dzień i wdrażać do samodzielności pomocnym narzędziem możebyć ustalenie planu dnia czy harmonogramu – niektórzy opracowują własny „domowy plan lekcji”. W harmonogramie można wydzielić godziny(pory dnia na naukę; naukę z rodzicem, rodzeństwem, naukę samodzielną), czas na relaks iodpoczynek, czas na realizację zainteresowań, itp. oraz czas na obowiązki domowe, ukażdego w domu zapewne różne i o różnej częstotliwości). Dobrze jest ustalić zasady wspólnie, tak aby dziecko miało możliwość zdecydowania, kiedy poświęci czas na naukę, a kiedy będzie miało czas na przyjemności. Tak zaplanowana codzienność nie tylko daje przewidywalność, lecz przypomina, że mimo odmiennej sytuacji pewne sprawy się nie zmieniają: każdy z nas ma swoje obowiązki i przyjemności.
Aby pomóc dziecku w organizacji czasu nauki, warto wprowadzić kilka zasad:
- Dziecko powinno uczyć się codziennie o tej samej porze. Najlepsze godziny na pracę z zadanym materiałem to 8-14.
- Nauka w domu powinna odbywać się w tym samym miejscu, w ciszy i spokoju, gdzie dziecko bez problemu będzie mogło rozłożyć przybory do nauki, książki, zeszyty i inne potrzebne materiały.
- Z uwagi na charakter obecnego nauczania, dziecko powinno mieć dostęp do komputera i internetu. Jeśli nie ma takiejmożliwości należy zgłosić to wychowawcy klasy lub dyrektorowi szkoły.
- Należy przeanalizować, co dziecku pomaga w nauce, a co przeszkadza. Każde dziecko ma swój indywidualny styl uczenia, jedni szybciej uczą się „na głos, gdy ktośim opowiada, omawia, inni wolą sami spojrzeć, przeczytać, jeszcze inna grupa dzieciuczy się w „ruchu” przy muzyce w tle. Dziecko mające lepszą pamięć wzrokowąpowinno uczyć się z podręcznika lub notatek, pomocne dla niego będą podkreślenia,kolorowe notatki, główne myśli umieszczone w ramkach. Dziecko o przewadzepamięci słuchowej zapamiętuje przede wszystkim elementy słuchowe, dużo więckorzysta uważając na lekcjach, wykorzystując zapamiętane informacje i objaśnienia nauczyciela. W domu powinno uczyć się głośno albo słuchać tekstu czytanego przezinną osobę. Należy poobserwować dziecko oraz porozmawiać z nim o tym, co jemusprzyja w nauce.
- Przed przystąpieniem do wykonywania zadania dziecko powinno uporządkować swoje miejsce pracy i przygotować potrzebne pomoce i przybory (aby w czasie naukinie odrywać się niepotrzebnie od niej, nie szukać wymówek , itp.).
- Wysokość biurka i krzesła powinna być dostosowana do wzrostu dziecka, światło powinno padać od strony lewej lub z prawej, w zależności od tego czy dziecko jest prawo czy leworęczne.
- Dziecko powinno najpierw wykonywać zadania trudniejsze, a potem pozostałe (ale teżnie zawsze, aby bardziej zachęcić i zmotywować można zacząć od łatwiejszego materiału, aby dziecko mogło osiągnąć sukces i tym samym mieć większą motywacjęwewnętrzną do dalszej pracy).
- Wskazane jest również rozdzielanie materiału na krótsze partie, włączanie przerw. Zwłaszcza w przypadku małych dzieci, jest to bardzo ważne. Przeciętne dziecko w klasie I potrafi skupić się na 15 minut, w klasie III na pół godziny. Przerwę trzeba zrobić gdy dziecko zaczyna mieć problemy z koncentracją uwagi, jest zmęczone. Dobrze by w czasie przerwy nie korzystało z komputera i telewizora, ale zmieniło rodzaj aktywności ina przykładwykonało kilka ćwiczeń fizycznych.
- Aby wdrażać do samodzielności i aby to zaprocentowało w przyszłości nie należy robić zadania za dziecko, tylko z dzieckiem. Zadaniem rodzica jest wspierać , ale niewyręczać. Należy wdrażać go do samodzielnej pracy. W procesie uczenia się ważną rolę odgrywa samokontrola wykonanej pracy. Chodzi w niej o to,aby dziecko samo odkryło swoje błędy i samo je poprawiło. Należy dziecko przyzwyczajać do podejmowania wysiłku, do pokonywania trudności, wtedy uwierzywe własne możliwości, a także uczy się rozwijać swoje uzdolnienia, a przedewszystkim uczy się odpowiedzialności za swoje postępowanie.
- W nauce warto stosować różnego rodzaju techniki ułatwiające zapamiętywanie. Notatki z wykorzystaniem różnych kolorów, podkreśleń i zabawnych rysunków, bazowanie na skojarzeniach, robienie wykresów, map myśli. Wszelkiego rodzaju fiszki, czyli słowa klucze i hasła w książkach, na tablicy, ścianie, biurku. To wszystko może pomóc dziecku lepiej i bardziej trwale opanować materiał.
- Ważnym aspektem w rozwoju psychofizycznym jest aktywność fizyczna. W tym trudnymokresie należy umożliwić dziecku aktywność fizyczną w domu, np. ćwiczenia gimnastyczne wspólnie z domownikami, zaangażować dziecko do sprzątania.
- Dieta dziecka powinna być w tym okresie zbilansowana, zgodna z powszechnie przyjętą piramidążywieniową.
- W tym okresie nie zaleca się wychodzenia na zewnątrz. Dlatego wskazanym jest wietrzenie pomieszczeń, zwłaszcza tych w których uczy się dziecko.
Jak motywować i wspierać dzieci do systematycznego uczenia się poza szkołą?
- Motywowaniu służyć może wskazywanie pozytywnych stron takiej formy nauczania (np. brak konieczności wczesnego wstawania, możliwość samodzielnego ustalenia planu lekcji i przerw, brak stresu związanego z ustnymi odpowiedziami i sprawdzianami, możliwość samodzielnego wyboru form i metod uczenia się).
- Motywacja jest większa, gdy dziecko uczy się tego, co je interesuje. Warto więc zadbać o to, aby oprócz zadań zleconych przez nauczycieli, dziecko miało możliwość wyboru i sięgnięcia po to, co budzi jego zainteresowanie. Można do tego wykorzystać atrakcyjne formy – np. matematyka na platformie online może okazać się zupełnie nowym interesującym doświadczeniem. Warto również zachęcić dziecko do poszukiwania ciekawych źródeł wiedzy. Wiele inspiracji w tym zakresie można znaleźć na stronie: https://www.juniorowo.pl/szkola-zamknieta-jak-dzieci-moga-uczyc-sie-w-domu-20-internetowych-zrodel-wiedzy-ktore-mozesz-wykorzystać
Na stronie https://www.juniorowo.pl/nieferie-co-robic-z-dziecmi-w-domu-dzien-1 znaleźć również można wiele propozycji zabaw, filmów, artykułów, książek, gier, aplikacji przydatnych podczas nauki w domu.
- Duży wpływ na motywację ma także pozytywna ocena rezultatów własnej pracy. Każdy lubi, gdy jego starania są doceniane. Pamiętajmy więc, aby zauważać nawet niewielkie osiągnięcia dziecka i aby chwalić je nawet za drobne postępy. Nie stawiajmy dziecku zbyt wygórowanych wymagań, swoje oczekiwania dostosujmy do jego możliwości. Warto doceniać nie tylko końcowy efekt pracy, ale również sam fakt przystąpienia do niej, wysiłek wkładany w proces uczenia się. Jest to szczególnie ważne w przypadku słabszych uczniów, którzy często pomimo dużego nakładu pracy i czasu, osiągają nie zawsze zadowalające efekty. Jeśli rodzice będą skupiać uwagę jedynie na niepowodzeniach dziecka, wówczas szybko straci ono chęć do nauki.
- Najlepszy efekt daje tzw. pochwała opisowa, wskazująca na pozytywne działanie, a nie pochwała dziecka jako takiego np. „Świetnie obliczyłaś to zadanie z matematyki”, „Znalazłaś bardzo dobrą drogę do rozwiązania tego zadania”, zamiast zdań typu: „Jak zawsze jesteś dobra z matematyki”, czy też „Masz niezłe zdolności plastyczne”. Poza tym od czasu do czasu potrzebna jest też nagroda. Najlepszą nagrodą jest wspólnie spędzony z dzieckiem czas – gra planszowa, wspólna rozmowa, zabawa.
- Każdy uczeń w jakimś momencie swojej kariery szkolnej zadaje sobie pytanie: ,,Po co właściwie tego wszystkiego się uczę?”. Pomóżmy więc dziecku dostrzec korzyści, jakie może odnieść z posiadanej wiedzy, pokażmy mu, w jaki sposób powiązać ją z codzienną rzeczywistością i jak wykorzystać ją w praktyce np. dziecko w szkole uczyło obliczać się pole prostokąta, więc zapytajmy je czy mogłoby Wam pomóc policzyć ile metrów wykładziny, parkietu muszą Państwo kupić do danego pokoju. Dzieci stawiające sobie za cel zdobycie wiedzy lepiej się uczą, czerpią większą przyjemność z nauki.
- Pamiętajmy, że już samo okazanie zainteresowania przez rodziców nauką dziecka może zdziałać bardzo wiele. Zachęcajmy dziecko do rozmów, do myślenia, do wyrażania własnych opinii. Rozbudzajmy w nim zainteresowanie otaczającym światem. Pokażmy mu, że nauka naprawdę może być interesująca i przyjemna.
Jak zadbać o bezpieczeństwo dzieci w sieci?
Drogi Rodzicu, biorąc pod uwagę, iż w najbliższym czasie dzieci będą przebywać przed komputerem nieco dłużej wykorzystując go do zdalnej nauki chcemy przypomnieć, jak można zadbać o bezpieczeństwo dzieci w sieci:
- Uczul dziecko, aby w sieci nie podawało swoich danych osobowych, numeru telefonu, adresu zamieszkania, haseł, nie udostępniało swoich zdjęć oraz zdjęć innych osób.
- Na domowym komputerze (laptopie dziecka) powinien być zainstalowany program antywirusowy.
- Przypomnij dziecku, że internet to skarbnica wiedzy, ale nie wszystkie informacje w nim zamieszczane są prawdziwe.
- Ustal z dzieckiem limit dzienny czasu spędzanego na komputerze czy w internecie.
- Należy przestrzec swoje dziecko, iż osoby w internecie nie zawsze mogą być tymi, za które się podają.
- Uczul dziecko, aby nie klikało w nieznane linki i załączniki z e-maili. Uczul także, aby nie otwierało e-mail z nieznanych źródeł, itp.
- Przypomnij dziecku, aby uważnie pobierało pliki z sieci.
- Ustal, aby dziecko korzystało ze stron odpowiednich do jego wieku.
- Ustal, iż samodzielnie, bez Twojej zgody dziecko nie może robić zakupów w internecie.
W tym trudnym dla wszystkich czasie pamiętajmy, że nauka i poszerzanie wiedzy na miarę możliwości w tych niecodziennych okolicznościach jest ważne, ale nie powinno stanowić jedynego celu pobytu dzieci w domu. Warto zadbać o to, by był to dla wszystkich czas troski o siebie i innych: właściwego odżywiania się, zapewnienia sobieodpowiedniej ilości snu i odpoczynku oraz czas, w którym wszyscy udzielamy sobie emocjonalnego wsparcia.
Życzymy wszystkim cierpliwości i wytrwałości w realizacji powyższych zadań oraz dużo zdrowia!
Elżebiata Buglewicz
Anna Jagielska